65 views 6 min

0

Komentarzy

Związek Polaków na Białorusi

- Marzec 30, 2021
Po rozpadzie ZSRS Polacy z Białorusi utworzyli szereg organizacji i stowarzyszeń kulturalno-
oświatowych w celu kultywowania swej tożsamości narodowej. Do 2005 r. (kiedy został
zdelegalizowany przez władze) największą z nich był
Związek Polaków na Białorusi z siedzibą w
Grodnie, który liczył wtedy ok. 20-22 tys. członków.
Po nieuznanym przez władze białoruskie wyborze
na prezesa ZPB Andżeliki Borys w 2005 r., władze RB wyznaczyły nowy, posłuszny „zarząd”
Związku Polaków na Białorusi
(obecnie kierowany przez Aleksandra Songina), odbierając następnie
strukturom dotychczasowego ZPB większość (15) ufundowanych przez Polskę tzw.
Domów Polskich.
Wobec działaczy uznających zarząd kierowany przez A.
Borys zastosowano różne formy szykan i
represji.
Pomimo presji,Związek Polaków na Białorusi
prowadzi nadal działalność statutową w sferze
kultury i oświaty. 10 grudnia 2016 r. Andżelika Borys została wybrana na prezesa ZPB, zastępując na
tym stanowisku Mieczysława Jaśkiewicza. W czasie kolejnego, X Zjazdu ZPB który odbył się online w
dniu 20.03.2021 r., została ponownie wybrana na prezesa ZPB.
Przy ZPB działa szereg stowarzyszeń środowiskowych, takich jak:
Stowarzyszenie Żołnierzy ArmiiKrajowej,
Stowarzyszenie Polaków Ofiar Represji Politycznych – Sybiracy,
StowarzyszenieKombatantów Polskich,
Towarzystwo Plastyków Polskich,
Polskie Towarzystwo Lekarskie,
KlubInteligencji Polskiej,
Towarzystwo Młodzieży Polskiej, chóry, zespoły artystyczne. Ważna jest
działalność liczącego ok. 2.500 członków Stowarzyszenia
Polska Macierz Szkolna,zajmującego się
działalnością oświatową, skierowana głównie do nauczycieli języka polskiego oraz do młodzieży. Przy
PMS działają:Duszpasterstwo Nauczycieli,
Klub Studentów Polskich
skupiający stypendystów Semper Polonii,
Wspólnota Młodej Polonii,
Uniwersytet III wieku i inne.
Andżelika Borys– urodzona w Grodnie, u
kończyła szkołę
średnią w grodzieńskiej wiosce Podlipki, a następnie technikum
pedagogiczne w Zamościu i studia
na Wydziale Pedagogiki i
Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku
. Po studiach pracowała
jako nauczycielka j. polskiego
w Odelsku i
w Grodnie
. Od 1995
członek Związku Polaków na Białorusi,
w 1998 została
przewodniczącą wydziału edukacji ZPB. Na szóstym zjeździe ZPB
w marcu 2005 została, ku zaskoczeniu władz Białorusi, wybrana
na prezesa Związku, zastępując na tym stanowisku
współpracującego z władzami państwowymi Tadeusza
Kruczkowskiego. 12 maja 2005 r. Ministerstwo Sprawiedliwości
Białorusi unieważniło wyniki wyborów dokonanych przez zjazd ZPB, tym samym delegalizując
demokratycznie wybrany zarząd organizacji.
A. Borys pełniła funkcję prezesa ZPB do 2010 r. W tym czasie była poddawana ciągłym
represjom i naciskowi psychicznemu ze strony władz BY. KGB przesłuchiwało ją ponad 90
razy, kilka razy odbierano jej paszport zagraniczny uniemożliwiając wyjazd z Białorusi,
próbowano wytoczyć sprawę kryminalną na podstawie sfałszowanych zarzutów (o przemyt
narkotyków), niszczono mienie, grożono jej i jej rodzinie.
14 czerwca 2010 roku ogłosiła rezygnację z pełnionej funkcji prezesa ZPB, motywując to
przyczynami osobistymi. Po trzyletniej przerwie, wróciła do działalności w ZPB jako
Przewodnicząca Rady Naczelnej ZPB. W grudniu 2016 r. została wybrana ponownie na
stanowisko prezesa ZPB, zwyciężając kontrkandydata – dotychczasowego prezesa
Mieczysława Jaśkiewicza. 20 marca 2021 podczas X Zjazdu ZPB A. Borys została wybrana na
prezesa Związku na kolejną kadencję.
Laureatka wielu nagród i wyróżnień, m.in. Dyplomu Ministra SZ
za wybitne zasługi dla
promocji Polski w świecie
, przyznanego w 2011 r., czy nagrody
Polonicus, w kategorii
„Organizacja życia polonijnego w Europie Wschodniej”, przyznanej w 2014 r. przez
Europejską Unię Wspólnot Polonijnych.
Andrzej Poczobut –
członek Zarządu Głównego Związku Polaków na
Białorusi,polsko-białoruski dziennikarz, publicysta i bloger związany z
Grodnem. Urodzony w Brzostowicy Wielkiej na Białorusi
. Ukończył studia na
Wydziale Prawa
Uniwersytetu Grodzieńskiego im. Janki Kupały. Jest autoremksiążki „System Białoruś”.
W latach 1999–2001 był wykładowcą prawa w Grodzieńskim Państwowym Koledżu Politechnicznym
oraz w technikum prawa i biznesu. Następnie zajął się działalnością dziennikarską. Pracował m.in. w
grodzieńskich gazetach „
Pahonia”, „Dień”, „Miestnoje Wriemia”, „
Głos znad Niemn” oraz
ogólnokrajowym dzienniku niezależnym „Narodnaja Wola”. Pełnił funkcję
Redaktora naczelnego
„Magazynu Polskiego na uchodźstwie” – czasopisma
Związku Polaków na Białorusipodkierownictwem Anżeliki Orechwo(wcześniej
Andżeliki Borys). Od 2006 jest korespondentem „
Gazety Wyborczej” w Grodnie.
Jest aktywnym działaczemZPB
od lat 90. XX w. Zawsze twardo opowiadał się za zachowaniem pełnej
niezależności organizacji od władz w Mińsku, ale w ramach ustawodawstwa Białorusi. Za działalność
społeczną i dziennikarską był wielokrotnie zatrzymywany i aresztowany.
Zostaw komentarz