Od początku przyszłego roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie mógł monitorować
aktywność osoby przebywającej na zwolnieniu lekarskim w celu ustalenia prawa do zasiłku i
jego wypłaty oraz pozyskiwać dane i informacje w zakresie niezbędnym do ustalenia tych praw –
informuje portal Prawo.pl. Jeśli okaże się, że zasiłek został nienależnie pobrany, m.in.
uprawniony pracował w tym czasie zarobkowo, ZUS może zażądać jego zwrotu.
Z początkiem przyszłego roku zacznie obowiązywać art. 4 nowelizacji ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw zmieniający zapisy ustawy o
świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Przepis ten, jak wyjaśniają eksperci, daje ZUS bardzo szerokie możliwości zbierania
informacji o konkretnej, ubiegającej się o zasiłek osobie od bliżej niesprecyzowanych
podmiotów i osób. Jak podaje serwis, na podstawie tego artykułu na przykład znajomy czy
sąsiad będą musieli udzielić ZUS informacji o korzystającej ze świadczenia osobie.
Pracownicy ZUS będą mogli zapytać o to, czy osoba przebywająca na zwolnieniu lekarskim
nie wykonuje pracy nakładczej, przebywa w domu, czy nie podejmuje zajęcia niedającego się
pogodzić z rekonwalescencją. – Jedynie członek rodziny będzie mógł odmówić odpowiedzi na
pytania w toku postępowania, jeśli mogłoby wiązać się to z odpowiedzialnością karną dla
niego lub osoby bliskiej – tłumaczy Przemysław Hinc, doradca podatkowy i członek zarządu
w kancelarii PJH Doradztwo Gospodarcze.
– Członkowie rodziny, moim zdaniem, nie będą wzywani na świadków. Ale już dane
logowania telefonów w konkretnej lokalizacji czy strony na portalach społecznościowych nie
będą objęte zwolnieniem – uzupełnia w wypowiedzi dla Prawo.pl.
Od 18 września 2021 r. na mocy nowelizacji ustawy o ubezpieczeniach społecznych ZUS ma
prawo do występowania z żądaniem zwrotu zasiłku chorobowego, gdy był on nienależnie
pobrany.
Za kwoty nienależnie pobranych świadczeń uważa się świadczenia z tytułu niezdolności do
pracy spowodowanej chorobą z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego, co do
których stwierdzono, że w okresie ich pobierania świadczeniobiorca wykonywał w okresie
orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystywał zwolnienie od pracy w
sposób niezgodny z celem tego zwolnienia. – Dotychczas sądy wydawały wyroki, które
wskazywały, że podstawę do żądania zwrotu tych świadczeń może stanowić art. 84 ust. 2 pkt
2, ale były też orzeczenia przeciwne, które wskazywały, że mimo wszystko jest to podstawa
niewystarczająca do uznania wypłaconego świadczenia za nienależne – mówi Przemysław
Hinc.
– W efekcie wykształciły się dwa nurty orzecznicze, a sądy orzekające na korzyść Zakładu
stosowały ten przepis jak przysłowiową protezę, którą niejako uzupełniano brak normy
ustawowej, by dać ZUS prawo do domagania się zwrotu świadczeń uznawanych za
nienależne – dodaje.
Źródło: pap, zus
A S